Parçalanmış Kimlik Bozukluğunda Cezaî Sorumluluk ve Yargılama Usulünü Yönlendirmek: Bangladeş İçin Çerçeve ve Öneriler

Öz

Parçalanmış Kimlik Bozukluğu (PKB), ceza hukukunun hem maddi hem de usul boyutunda geleneksel yargı anlayışına özgün zorluklar getirmektedir. Bangladeş’teki hukuk literatürü, bu kaygı verici konuyu ele almakta büyük ölçüde sessiz kalmış, hatta kayıtsız görünmüştür. Bu makale, Bangladeş’in mevcut ceza yasaları ile PKB hastalarının ceza sorumluluğu arasındaki boşluğu kapatmayı amaçlamaktadır. Çalışma, öncelikle PKB’nin doğasına ve içsel kişilikler arasındaki etkileşime ışık tutarak başlamaktadır. Ardından, hak–ödev temelli bir analizle bu alternatif kişiliklerin “kişilik” statüsünü ortaya koymaktadır. Bu alandaki diğer çalışmalardan farklı olarak, karşılıklı amnezik, tek yönlü amnezik ve eş-bilinçli gibi farklı PKB durumları için yeni bir ceza sorumluluğu ölçüm çerçevesi geliştirmektedir. Polis sorgusu aşaması ve uzman görüşünün delil değeri üzerine düşünerek, PKB hastalarının yargılanma usulünü 1898 Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu (CrPC 1898) ile uyumlu şekilde önermektedir. Son olarak, bu tür davalarda reformcu teoriye dayalı en uygun sonucu vurgulamakta ve hukuki yapıda bazı değişiklikler önermektedir. Makale, mevcut boşluğu gidermek amacıyla PKB perspektifiyle bakıldığında Bangladeş hukuk sistemine dahil edilebilecek bir dizi değişiklik önerisiyle sona ermektedir.